එක්සත් ජාතීන්ගේ ආහාර හා කෘෂිකර්ම සංවිධානයේ හායනයට පත් කෘෂිකාර්මික ඉඩම් පුනරුත්ථාපනය කිරීමේ ව්‍යාපෘතිය ක්‍රියාත්මක කෙරෙන බදුල්ල දිස්ත්‍රික්කයේ තෝරා ගත් ක්ෂුද්ර ජලපෝෂක ප්‍රදේශවල පස් පරික්ෂාකර ඒ අනුව වගාවන් සඳහා පොහොර නිර්දේශ කිරීම දැන් සිදුවෙමින් පවතී.
ව්‍යාපෘතියේ ක්‍ෂේත්‍ර සම්බන්ධීකාරක උපුල් ජයවීර සඳහන් කලේ පස් නියැඳි පරීක්ෂා කිරීම මේ වනවිට 90% ක් පමණ අවසන් කර ඇති බවයි.
මෙය විද්‍යාත්මක කෘෂිකර්මාන්තය ගොවිජනතාව අතරට ගෙනයාමේ වැදගත් ආරම්භයක් බව ජයවීර පවසයි. එක්සත් ජාතීන්ගේ ආහාර හා කෘෂිකර්ම සංවිධානය සහ කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුව විසින් ක්‍රියාත්මක කරන ලද සහ 2018 දී අවසන් වූ ස්ථානීය පාංශු පරීක්ෂාව හා පොහොර නිර්දේශ කිරීමේ ව්‍යාපෘතිය ඉතා සාර්ථකව අවසන් විය. පාංශු පරීක්ෂා කිරීමෙන් අනතුරුව පසේ රසායනික සංයුතිය අනුව අවශ්‍ය පොහොර පමණක් නිර්දේශ කිරීමේ ක්‍රමයක් එමගින් හඳුන්වා දෙන ලදී. පහසුවෙන් ක්ෂේත්‍රයට ගෙනයා හැකි පස් පරීක්ෂාකිරීමේ උපකරණ කට්ටලයක් එහි දී හඳුන්වා දෙන ලදී. එම ව්‍යාපෘතිය ඉතා සාර්ථක වූ අතර එම අත්දැකීම් භාවිතා කරමින් වැලිමඩ ප්‍රදේශයේ පාංශු දූෂණයේ ගැටලු වලට විසඳුම් සෙවීම මෙම වැඩසටහනේ අරමුණ බව ද ජයවීර පවසයි.
බදුල්ල දිස්ත්‍රික්කයේ ක්ෂුද්ර ජල පෝෂක හතරක ව්‍යාපෘතිය ක්‍රියාත්මක කෙරේ. ඒවා වන්නේ බණ්ඩාරවෙල ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාශයේ සපුගස් උල්පත, හාලිඇල ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාශයේ සපුගොල්ල, වැලිමඩ ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාශයේ දාඹුගස් අගල සහ ඌවපරණගම ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාශයේ ගලෙන් බිඳිච්ච දෝවයි. මෙම ජලපෝෂක ප්‍රදේශවල ව්‍යාපෘතියේ ප්‍රතිලාභී සියලු ගොවීන්ගේ ඉඩම්වල පස් පරික්ෂා කිරීම සිදුකෙරෙන අතර පසේ රසායනික සංයුතිය අනුව අවශ්‍ය පොහොර නිර්+දේශ හෝ පසේ තත්ත්වය වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා අවශ්‍ය උපදෙස් අදාල තාක්ෂණික උපදෙස් ලබාදෙන ආයතන වල ක්‍ෂේත්‍ර නිලධාරීන් විසින් සපයනු ඇත. පසේ පී. එච් අගය, පොස්පරස් හා පොටෑසියම් සාන්ද්‍රණය පරික්ෂාවට ලක්කරන අතර ගෙවතු, කුඹුරු, එළවළු වගා කරන ඉඩම් හා තේ වගා කරන ඉඩම්වල පස් පරික්ෂා කිරීම මෙහි දී සිදු කරයි.
පස් පරික්ෂා කිරීම සඳහා අවශ්‍ය උපකරණ කට්ටල ව්‍යාපෘතිය මඟින් අදාළ ක්ෂුද්ර ජල පෝෂක ප්‍රදේශ අයත්වන කෘෂිකර්ම උපදේශක කොට්ඨාශ වෙත ලබාදී ඇත. පස් පරීක්ෂා කිරීමේ වගකීම පළාත් කෘෂිකර්+ම දෙපාර්තමේන්තුවේ අධ්‍යක්ෂ සහ සහකාර කෘෂිකාර්ම අධ්‍යක්ෂ මගින් කෘෂිකර්ම උපදේශක වරුන් වෙත පවරා ඇත. පාංශු දූෂණයට ලක්වූ ඉඩම්වල රසායනික සංයුතිය වෙනස්කර පස වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා අවශ්‍ය සහය ද ව්‍යාපෘතිය මඟින් ගොවීන්ට ලබාදෙයි. සෑම ගොවියෙකුටම සිය ඉඩමේ පස් පිලිබඳ වාර්තාවක් සහ පොහොර නිර්දේශ හා උපදෙස් පළාත් කෘෂිකර්ම අධ්‍යක්ෂ විසින් එක් ඒක් ගොවියාට ලබාදෙනු ඇත.
වැලිමඩ බෝගහකුඹුර කෘෂිකර්ම උපදේශක අනුෂා ප්‍රියංගනී පවසන්නේ වඩාත් පාංශු දූෂණයට ලක්වී ඇත්තේ ප්‍රදේශයේ එළවළු වගාකරන කුඹුරු ඉඩම් බවයි. ඒවා වසරකට කන්න 3ක් පමණ අඛණ්ඩව එළවළු වගාව සඳහා යොදාගන්නා අතර අධික ලෙස රසායනික පොහොර යොදයි. එමෙන්ම එළවළු වගා කරන ගොඩ ඉඩම් වල පාංශු ඛාදනය වැඩි බැවින් ඒවාට ද අධික ලෙස රසායනික පොහොර යෙදීමට සිදුවේ. මෙම ඇතැම් ඉඩම්වල පසෙහි පොස්පරස් සහ පොටෑසියම් සාන්ද්‍රණය අධික බවත් තවත් සමහර ඉඩම් වල අධික පොස්පරස් සාන්ද්‍රණයක් සහ පොටෑසියම් මධ්‍යම මට්ටමේ පවතින තත්ත්වයන් හඳුනාගෙන ඇත.
වැලිමඩ ප්‍රදේශය දිවයිනේ ප්‍රධාන එළවළු වගාකරන ප්‍රදේශයක් වන අතර පාංශු ඛාදනයට ලක්වූ ගොවිබිම් වල වගාවන් සඳහා අධික ලෙස රසායනික පොහොර භාවිතා කරයි. කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුවට අනුව වැලිමඩ ප්‍රදේශයේ රසායනික පොහොර භාවිතය නිර්දේශිත ප්‍රමාණය මෙන් දෙගුණයකි. ආහාර සුරක්ෂිතතාවය වැඩි කිරීම ඉලක්ක කරගත් සහනාධාර මිල යටතේ රසායනික පොහොර සැපයීම වැනි රජයේ දිරිදීම් හේතුවෙන් රසායනික පොහොර භාවිතය මෙලෙස ඉහල මට්ටමක පවතින අතර රසායනික පොහොර භාවිතය අවම කිරීමට රජය විවිධ ක්‍රියාමාර්ග හඳුන්වා දෙයි.